Badanie trzeźwości pracowników. Kto i kiedy może zostać skontrolowany? Nowelizacja kodeksu Pracy

Według nowelizacji przepisów kodeksu pracy pracodawca może wykonać u pracowników test na obecność alkoholu i innych substancji odurzających, wówczas gdy uzna to za niezbędne do ochrony życia i zdrowia zatrudnionych lub innych osób, jak również do ochrony mienia. Jest równie możliwość sprawdzenie stanu trzeźwości osób wykonujących tzw. pracę zdalną. Trzeba również podkreślić, że regulacje te dotyczą wszystkich rodzajów zatrudnienia: od umowy o pracę, umowy o dzieło, umowy zlecenie, a nawet współpracujących z pracodawcą przedsiębiorców prowadzących własną działalność gospodarczą.

Kontrola trzeźwości musi być wcześniej opisana w odpowiednim dokumencie.

Pracodawcy sami określają czy do badania trzeźwości przystępować mają wszyscy, czy tylko pracownicy wyznaczeni. Według ustawy kontrole mogą być przeprowadzane nawet codziennie, o ile warunki, częstotliwość i sposób ich przeprowadzania zostaną wcześniej opisane i ustalone w regulaminie pracy lub obwieszczeniu.
Nowe przepisy pozwalają pracodawcom na samodzielne, prewencyjne zbadanie alkomatem wszystkich zatrudnionych pracowników. Taka kontrola musi być przeprowadzona wyłącznie z użyciem urządzenia które jest właściwie skalibrowane - wymagany jest ważny dokument/certyfikat potwierdzający, że sprzęt jest sprawny. Kontrola trzeźwości zgodnie z zapisami ustawy nie może „naruszać godności i innych dóbr osobistych pracownika”.

Stan nietrzeźwości i stan po użyciu alkoholu - niedozwolone stężenia

Jeśli alkomat wykaże, iż badana osoba ma od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu wydychanym powietrzu (od 0,2 do 0,5 promila), pracodawca nie może dopuścić takiej osoby w tym dniu do wykonywania obowiązków. Tyczy się to także sytuacji, gdzie istnieje uzasadnione podejrzenie, iż zatrudniony jest nietrzeźwy. A w przypadku wartości stężeń poniżej 0,2 promila uznaje się, że kontrola trzeźwości nie wykazała obecności alkoholu w organizmie pracownika. Przyjście pracownika do pracy pod wpływem alkoholu lub w stanie nietrzeźwości (powyżej 0,5 promila alkoholu we krwi) może być podstawą do zwolnienia w trybie dyscyplinarnym, a na pewno grozi określoną w regulaminie pracy karą porządkową. Pracodawca wówczas gdy kontrola wykaże obecność alkoholu jest zobowiązany sporządzić protokół z badania w którym są ujęte dane osobowe pracownika, okoliczności przeprowadzonej kontroli, datę i godzinę jak również wynik pomiaru. W dokumencie mogą znajdować się także a zapisy o chorobach jak również informacja czy pracownik zażądał kontroli przez służby mundurowe lub dodatkowego badania krwi. Przepisy zezwalają firmom na przechowywanie takich raportów przez okres jednego roku.
Pracownik, który nie został dopuszczony do pracy z powodu wyniku pozytywnego przeprowadzonej kontroli, ma prawo ponownego przebadania przez policję. Policja może wykonać badanie przy użyciu alkomatu lub gdy osoba zażąda – pobierając krew. Jeśli natomiast okaże się, że zatrudniony był trzeźwy (wynik poniżej 0,2 promila), zachowuje on prawo do wynagrodzenia za nieprzepracowany dzień, a jego nieobecność uznaje się za usprawiedliwioną.

Brak możliwości odmowy badania alkomatem

W świetle nowych przepisów pracownik nie może już odmówić kontroli alkomatem, co do tej pory było niejednokrotnie problemem dla pracodawców. Możliwość przeprowadzania samodzielnych kontroli trzeźwości w zakładzie pracy wiąże się jednak z koniecznością spełnienia odpowiednich wymogów takich jak: odpowiedni alkomat który sprawnie i dokładnie jest w stanie przebadać większą ilość osób. Podczas badania trzeźwości nie można sobie pozwolić na najmniejszy błąd, omyłkowe dopuszczenie lub niedopuszczenie do pracy osoby zatrudnionej może doprowadzić do poważnych konsekwencji finansowych oraz wizerunkowych.